Thể thao và bệnh đái tháo đường

Nếu không thận trọng trong quá trình luyện tập thể thao, bệnh nhân đái tháo đường có thể gặp những nguy cơ gây nguy hiểm đến sức khỏe của mình.

Cần chọn đúng môn thể thao 

Tập thể thao đúng, vừa sức giúp giảm nồng độ đường trong máu, kiểm soát tốt đường huyết hàng ngày và có thể cải thiện chỉ số này trong một thời gian dài. Bên cạnh đó, tập thể thao làm tăng nhạy cảm với insulin máu và tăng tác dụng của insulin, do đó nhu cầu về insulin sẽ giảm đi. Ðây là tác dụng cực kỳ quan trọng với các bệnh nhân đái tháo đường típ 2, vì sự giảm nhạy cảm với insulin là nguyên nhân chính trong cơ chế bệnh sinh gây tăng đường máu ở những bệnh nhân này. Khi chăm chỉ luyện tập, bệnh nhân đái tháo đường còn giảm được các biến chứng về tim mạch, giảm cholesterol, hạn chế xơ vữa động mạch.

Đừng quá “say” tập

Mặc dù lợi ích cũng nhiều nhưng hậu quả nếu luyện tập sai cũng không thể tránh. Tai biến nguy hiểm và thường gặp nhất là tình trạng hạ đường huyết do vận động quá sức có thể gây tăng đường máu dẫn đến nhiễm toan ceton máu (do thiếu insulin trầm trọng), thậm chí dẫn đến hôn mê. Ngoài ra, tập không đúng cách hoặc quá sức cũng có thể làm các biến chứng của bệnh đái tháo đường nặng hơn như: xuất huyết đáy mắt, làm bong võng mạc, làm mất thêm chất đạm qua thận cũng như làm nặng thêm các biến chứng đái tháo đường ở thận.

Tránh hạ đường huyết

Trước khi luyện tập 1-3 tiếng, người tập nên ăn nhẹ để ổn định đường huyết hoặc tập sau bữa ăn 1-3 tiếng. Nếu thời gian luyện tập kéo dài, bạn có thể ăn thêm một bữa phụ bằng trái cây như bưởi, cam, quýt hay salad trộn dầu giấm… 

Những bệnh nhân đái tháo đường đang phải điều trị insulin bằng đường tiêm nên lưu ý chích insulin ít nhất 1 tiếng trước khi bắt đầu tập. Nếu phải tiêm trước khi tập chưa đến 1 tiếng thì nên tiêm vào các vùng ít vận động (như bụng), không nên tiêm ở đùi. Thay đổi chế độ điều trị insulin hàng ngày, thường là phải giảm liều trước khi tập. 

Ngoài ra, người bệnh cần lựa chọn môn thể thao phù hợp để luyện tập. Nên tuân thủ những chỉ định của bác sĩ. Hạn chế những môn thể thao đòi hỏi sự vận động mạnh như: cử tạ, tennis, chạy bộ nhanh, chạy đường dài… để tránh những biến chứng nguy hiểm về mạch máu hay biến chứng thần kinh ngoại biên ở chân.

Việc luyện tập nên thực hiện đều đặn. Nên chọn những môn thể thao mang tính tập thể để có thể cùng luyện tập với người nhà, bạn bè, phòng trường hợp cần giúp đỡ khi cần thiết. Lưu ý tăng dần thời gian luyện tập từ 5-10 đến 15-20 phút rồi tăng dần lên 30-45 phút. Khi bắt đầu tập nên có thời gian khởi động. Sau khi kết thúc luyện tập nên tập chậm dần các động tác không nên ngưng đột ngột. Cuối cùng, hãy chọn đôi giày mềm, thoải mái, để tránh bị phồng chân khi luyện tập. 

Huỳnh Châu