Theo một số thông tin “truyền miệng” cho rằng cây này có khả năng chữa được một số bệnh: bệnh gút, bệnh tiểu đường, giảm cholesterol trong máu,.. nhiều người với mong muốn chữa khỏi bệnh đã đổ xô đi tìm vị thuốc này để mua cho kỳ được mà thực tế có chữa khỏi bệnh hay không thì chưa chắc chắn. Cũng từ nhu cầu của người dân, hiện Cây nở ngày đất được đem bán tràn lan tại các con đường ở TP. Hồ Chí Minh.
Đường Cộng Hòa dày đặt điểm bán cây hoa nở ngày đất với bản quảng cáo: “Trị bênh gút, tiểu đường”.
Cùng một điểm bán nhưng có khách mua giá 80.000-100.000 đồng/kg (cây tươi), nhưng người khác lại mua với giá 120.000-130.000 đồng/kg. Riêng cây phơi khô được bán với giá 180.000-200.000 đồng/kg.
Anh Lâm (quê Tây Ninh) đang bán cây nở ngày đất trên đường Lý Thường Kiệt), cho biết: “Gần đây, một số tờ báo đăng tải nhiều bài về công dụng trị bệnh của cây nở ngày đất nên cả xóm tôi đi săn loại cây này để mang xuống TP HCM bán. Bình quân, mỗi ngày tôi bán ra gần 30kg cây tươi”.
Một người bán cho biết: “Đây là cây thuốc quý lắm. Nấu lấy nước uống khoảng 1-2 tuần là khỏi bệnh liền, mà giá cả cũng không đắt đỏ mấy cho việc chữa trị được căn bệnh khó chữa đó…”. Cách hướng dẫn sử dụng mỗi người một khác. Khi thấy người đi đường tỏ vẻ nghi ngờ, người bán đưa tờ giấy photo bài viết trên một tờ báo ca ngợi về tác dụng của cây và “thòng” thêm: “Cứ lên mạng “sợt” là biết cây này tốt như thế nào”. Quả thật, nhiều diễn đàn trên mạng còn truyền nhau về “công dụng thần kỳ” của loại cây nở ngày đất, kèm theo đó là rao bán loại “thảo dược” này.
Chị khách đang hớn hở mua 5kg lá cây nở ngày đất cho biết: “Thấy báo chí viết thì chắc tốt rồi. Cha tôi bệnh tiểu đường ba năm nay, chạy thầy chạy thuốc khắp nơi. Có bệnh thì vái tứ phương, nghe người ta truyền miệng thứ gì là tôi tìm mua thứ ấy”. Còn một người dân thì cho rằng: “Mọi người nghe tin tức ở đâu chứ làm gì có chuyện động trời đó. Tui cũng bị gút, đã thử uống nhưng đâu có tác dụng gì đâu…?”.
Sự thật ...
Trao đổi với một số chuyên gia, được biết: cây nở ngày đất mọc nhiều ở nghĩa địa. Cây này hiện thu hút nhiều người dùng tương tự như những “phong trào” lá sa-kê trị gút, lá đu đủ trị ung thư, canh dưỡng sinh, xuyên tâm liên, niệu liệu pháp… đã từng khuấy động dư luận một thời, nhằm vào những người cả tin.
ThS-BS Lê Hoàng Sơn (Khoa Y học cổ truyền, Bệnh viện ĐH Y Dược TP.HCM) phân tích: gút, tiểu đường là bệnh mạn tính, nguyên nhân phần lớn do lối sống. Vì thế, khi điều trị, giai đoạn đầu, bệnh nhân chỉ cần điều chỉnh chế độ ăn uống, lịch làm việc, sinh hoạt, tăng cường tập luyện. Nếu không thuyên giảm, bệnh nhân mới phải sử dụng thuốc. Tâm lý nhiều bệnh nhân thường ngại uống thuốc Tây vì sợ tác dụng phụ nên thường chuyển qua thuốc Nam. Khi thấy kết quả khả quan, họ nghĩ là do công dụng của những loại cây cỏ này. Thật ra, để có đánh giá chính xác, cần hết sức thận trọng. Vì khi mắc bệnh, bên cạnh việc uống thuốc, bệnh nhân thường tự điều chỉnh lối sống bản thân. Do đó, khi bệnh thuyên giảm, có thể do tác dụng của thuốc hoặc có thể vì lối sống đã được thay đổi, cải thiện. “Có nhiều loại cỏ cây có thể trị bệnh, vấn đề là thầy thuốc dùng như thế nào, liều lượng ra sao, và người bệnh phải hiểu rõ về công dụng của loại cây cỏ mình muốn sử dụng, nếu không hậu quả khó lường”, ThS-BS Sơn lưu ý.
Cũng theo ThS-BS Sơn, cây nở ngày có hai loại. Cây bông tím, còn gọi là cúc bách nhật - bông nở ngày, là cây thuốc xưa nay được dùng để trị hen suyễn, các bệnh về hô hấp, lỵ, tiêu chảy. Còn cây bông trắng, còn có tên cây nở ngày đất, hiện đang bày bán trên thị trường, có công dụng chính là tiêu độc, ngoài ra cũng dùng trị ho, cảm cúm. Loại cây này không thể trị bệnh gút hay tiểu đường như người bán đang “nâng tầm”. "Khi phát hiện có thông tin nói về tác dụng "thần kỳ" của cây nở ngày đất, tôi đã bỏ ra hai ngày để đọc lại các kinh văn, không thấy ghi cây này chữa gút, tiểu đường. Do đó, cần đề phòng việc quảng cáo quá trớn dựa vào truyền thông. Ngành y luôn lắng nghe, ghi nhận để theo dõi nghiên cứu", Ths-BS Sơn nói.
Còn theo bác sĩ Đỗ Khánh Long (Bệnh viện Y học cổ truyền TP HCM), cây nở ngày đất và củ đinh lăng được lưu truyền trong dân gian như một loại cây tiêu độc, kháng khuẩn, chống viêm, chống phù nề. Vì thế nên nhiều người không ngần ngại bỏ tiền mua về dùng thử. Tuy nhiên, để điều trị dứt bệnh gout và tiểu đường còn tùy thuộc vào cơ địa của mỗi bệnh nhân. “Uống nhiều cũng tốt, nó như dạng thực phẩm chức năng bổ sung năng lượng cho cơ thể” - bác sĩ Long cho biết.
ST